Γιατί είμαστε τελικά τα three wise monkeys?

Πολλοί μας ρωτάτε γιατί αυτοαποκαλούμαστε τα three wise monkeys αντί "οι άγγελοι του Τσάρλι" ή "οι 3 σαμουράι" ή οι |3 ΕλληνοΙαπωνέζες" ή τέλος πάντων γιατί πιθήκια και όχι κάτι άλλο…(κρίμα είναι και είναι και ωραία κορίτσια…)!!!

Ειλικρινά όμως όλο αυτό προέκυψε εντελώς τυχαία…..και δεν έχει καμία σχέση με το αν είμαστε wise ή όχι….(μάλλον όχι….).

Μια μέρα (πριν από πολλούς μήνες… όπως αναφέραμε στην αρχή) βρεθήκαμε, πήραμε από μία κόλλα χαρτί και οι 3 και αρχίσαμε να γράφουμε ονόματα…ιδέες….ονόματα….ιδέες…. και ξαφνικά ήρθε η επιφώτιση στην Hungry monkey  ! και τσούπ….κάπου εκεί γεννήθηκε και η Grumpy monkey και η  Sporty monkey!!

Πρόκειται λοιπόν όχι για 3 τυχαία πιθήκια, αλλά για τον Mizaru (ο οποίος κλείνει τα μάτια του και δε βλέπει το κακό), τον Kikazaru (ο οποίος καλύπτει τα αυτιά του για να μην ακούει το κακό)  και τον Iwazaru (ο οποίος κλείνει το στόμα του για να μην πει κάτι κακό). Είναι τα 3 πιθήκια που στην Ιαπωνία αποτελούν την εικονογράφηση του ρητού "see no evil, hear no evil, speak no evil" (να μη βλέπεις κακό, να μην ακούς κακό , να μη λες κακό).

Και αφού και στις 3 μας ρέει (μισό μεν) Ιαπωνικό αίμα, σκεφτήκαμε και οι 3 ότι δεν θα μπορούσαμε να είμαστε κάτι άλλο εκτός από τα sanzaru!

 Σύμφωνα όμως με την Ιαπωνική ιστορία, τα πιθήκια είναι 4 και όχι 3… και πολύ καλά θα έρθετε και θα μας ρωτήσετε πάλι…και το τέταρτο που είναι?

….η απάντηση?……..το ψάχνουμε ακόμα!!….όποτε εάν έχετε να μας προτείνετε κάποιον που να ακούει στο όνομα Shizaru ( ο οποίος συμβολίζει την πεποίθηση του «να μην κάνεις κακό» "do no evil" και συνήθως παρουσιάζεται με σταυρωμένα τα χέρια.), ενημερώστε μας το συντομότερο δυνατό!!!

Στην Ιαπωνία, το ρητό έχει διάφορες έννοιες, η κύρια όμως είναι η πεποίθηση του να έχεις καλή σκέψη και καρδιά, πράξη και ρήση. Στη Δύση μπορείς να το βρείς παραφρασμένο με την έννοια του «αγνοώ» «κοιτάω απο την άλλη για να μην αντιμετωπίσω κάτι».

 Το ρητό αυτό έγινε δημοφιλές από ένα ξυλόγλυπτο του 17 ου αιώνα, το οποίο βρίσκεται σε πόρτα ενός πασίγνωστου Ναού, του Tōshō-gū στην περιοχή Nikkō, της Ιαπωνίας. Τα ξυλόγλυπτα έγιναν από τον  Hidari Jingoro, και υπάρχει η πεποίθηση ότι προέρχονται από τον Κώδικα Συμπεριφοράς του Κομφούκιου, χρησιμοποιώντας την εικόνα των πιθήκων ως μέσο για να απεικονίσουν τον κύκλο ζωής του ανθρώπου. (αν θυμόμαστε καλά…..όλοι πιθήκια είμαστε κατά βάθος..)!

 Η φιλοσοφία ωστόσο, ήρθε στην Ιαπωνία από ένα Κινέζικο Βουδιστικό μύθο. 

Στα Κινέζικα, υπάρχει αντίστοιχη φράση στα Ανάλεκτα του Κομφούκιου η οποία θα μπορούσε να μεταφραστεί ως " Κοίτα εκεί που δεν είναι αντίθετο με το σωστό, άκου αυτό που δεν είναι αντίθετο με το σωστό, μίλα αυτό που δεν είναι αντίθετο με το σωστό, κάνε πράξη που δεν είναι αντίθετη απο τη σωστή. Το πιθανότερο είναι ότι η φράση αυτή συμπτύχθηκε και απλοποιήθηκε αφού εισήλθε στην Ιαπωνία.

 Παρότι η διδαχή της ρήσης δεν έχει τίποτα να κάνει με πιθήκους, το κόνσεπτ των πιθήκων προήλθε απο ένα λεκτικό  «παιχνίδι».   Το ρητό στα Ιαπωνικά είναι  "mizaru, kikazaru, iwazaru" (見ざる, 聞かざる,言わざる, ή με  kanji, 見猿, 聞か猿, 言わ猿),  που σημαίνει κυριολεκτικά  "μη βλέπεις, μην ακούς, μη μιλάς". Η λέξη Shizaru γράφεται αντίστοιχα し猿, "μην κάνεις". Στα Ιαπωνικά η λέξη zaru, η οποία είναι μια αρχαϊκή αρνητική μορφή ρήματος, αποτελεί ακουστικά την ίδια λέξη με το άλλο zaru, το οποίο σημαίνει πίθηκος (είναι ένας τρόπος να διαβάσεις το猿, το οποίο είναι ο χαρακτήρας kanji  (ιδεόγραμμα) για τον πίθηκο (στην Ιαπωνική γλώσσα, υπάρχουν πολλές ίδες λέξεις ηχητικά ωστόσο ανάλογα με το γράμμα Kanji με το οποίο γράφεται, σημαίνει κάτι τελείως διαφορετικό). Επομένως είναι προφανές πώς οι πίθηκοι προήλθαν απο ένας απλό διασκεδαστικό παιχνίδι λέξεων.

Οι πίθηκοι όμως αποτελούν πάρα πολύ σημαντικό στοιχείο και της θρησκείας του Σιντοισμού. Θεωρείται ότι οι πίθηκοι είναι αγγελιοφόροι των σιντοιστικών ναών Hie,  που επίσης έχουν σχέση με τον Βουδισμό Tendai. Υπάρχουν μέχρι και σημαντικά Φεστιβάλ για τον εορτασμό της Χρονιά του πιθήκου (κάθε 12 χρόνια και βάσει του Κινέζικου Ημερολογίου)  . Να τα θυμάστε για να μας γιορτάζουμε!!

 Στον Βουδισμό Tendai, “οι τρεις μυστικιστικοί πίθηκοι» (Sambiki Saru) περιγράφονται ως  ‘οι ακόλουθοι Saurta Hito του Mikoto ή Kōshin, οι Θεοί των Δρόμων.

 Πέρα όμως του φιλοσοφικού-θρησκευτικού χαρακτήρα τα πιθήκια έχουν και μια Λαϊκή πεποίθηση….

 Τα τρία σοφά πιθηκάκια που καλύπτουν τα μάτια, τα αυτιά και το στόμα τους είναι τα πιο γνωστά σύμβολα της πίστης Koshin, μια Ιαπωνική λαϊκή πίστη/θρησκεία που έχει τις ρίζες της στον Ταοϊσμό και την επίδραση του Αρχαίου Σιντοϊσμού.

Δεν είναι πολύ ξεκάθαροι οι λόγοι για τους οποίους οι 3 πίθηκοι έγιναν μέρος του Koshin ( μια Ιαπωνική λαϊκή πίστη/θρήσκεια), αλλά πιστεύεται ότι οι πίθηκοι βοηθούσαν τα Sanshi και τονTen-Tei να μην βλέπουν ,ακούν και λένε την κακές πλευρές ενός ανθρώπου. Τα Sanshi  είναι 3 σκουλήκια που ζουν στο σώμα κάθε ανθρώπου και «σημειώνουν» τις καλές πράξεις του,  κυρίως όμως τις κακές πράξεις του ανθρώπου μέσα στον οποίο ζουν. Το βράδυ του  Kōshin-Machi , αν ο άνθρωπος μέσα στον οποίο ζουν, κοιμάται, τα Sanshis αφήνουν το σώμα του και πάνε στονTen-Tei, τον Ουράνιο Θεό για να του αναφέρουν τις κακές πράξεις του ατόμου. Ο Ten-Tei στη συνέχεια αποφασίζει αν θα τιμωρήσει τους ανθρώπους για τις κακές τους πράξεις. Η τιμωρία είναι είτε να τους αρρωστήσει, είτε να μειώσει το χρόνο ζωής τους, ακόμη και να τους «πάρει» τη ζωή.  Όσοι είναι ακόλοθοι της πίστης αυτής-και θεωρούν οτι έχουν κάνει αξιόποινες πράξεις-  προσπαθούν να μένουν ξύπνοι κατα τη διάρκεια των νυχτών Koshin, ώστε να κρατήσουν «μέσα» τους τα Sanshi. Βέβαια, αναφερόμαστε σε παλιότερα χρόνια.. Σήμερα απλά διατηρείται ως παράδοση. . . . . .(για αυτό χαλαρώστε..!).

Εν κατακλείδι λοιπόν το ρητό αυτό έρχεται σε εμάς και λέμε ότι, ό,τι θα διαβάζετε εδώ είναι από 3 πιθήκια που δε βλέπουν, δεν ακούν και δε λένε το κακό….3 πιθήκια που δεν θα έρθουν στον ύπνο σας, 3 πιθήκια που δεν  είναι Θεοί των Δρόμων, αλλά 3 πιθήκια που χαράζουν ένα δικό τους παιχνίδι λέξεων, πράξεων και εικόνων και καλούν εσάς να συμμετάσχετε…….!