Ένα κομμάτι τετράγωνο χαρτί=τέχνη

Origami, πιθανόν μια από τις 10 πιο άμεσες λέξεις-εικόνες που μας έρχονται στο μυαλό μας στο άκουσμα της λέξης Ιαπωνία. Παρότι δε θα τη χαρακτηρίζαμε ακριβώς τέχνη, όπως η τελετή τσαγιού ή ικεμπάνα, έχει ωστόσο αναχθεί από τεχνική και χόμπι σε τέχνη, κατά την ταπεινή μας γνώμη.

Τι είναι όμως το «origami»; Η λέξη είναι σύνθετη και προέρχεται από το «oru=διπλώνω» και το «kami=χαρτί», έτσι απλά λοιπόν «χαρτοδιπλωτική»... όμως μη φανταστείτε ότι πρόκειται για το απλό δίπλωμα οποιουδήποτε χαρτιού με τη σχολική έννοια «κάνω σαΐτα και την πετάω στο διπλανό μου». Παρότι οι σαΐτες ήταν αγαπημένο παιχνίδι στα νιάτα μας, ωστόσο το origami όπως κάθετι σχεδόν Ιαπωνικό, έχει κάποιους βασικούς κανόνες.

origami γερανός

Καταρχήν πεμπτουσία του, αποτελεί η χρήση αποκλειστικά τετράγωνου χαρτιού. Συνήθως οι διαστάσεις του είναι 12εκ x 12εκ και το χαρτί από την μια πλευρά έχει ένα όμορφο χρώμα ή πολλά χρώματα και σχέδια (από μικροσκοπικές hello kitty & βεντάλιες μέχρι ό,τι μπορεί να βάλει ο νους σας). Από την άλλη όψη/πλευρά συνήθως το χαρτί είναι ένα θαμπό λευκό, κοινό για όλα τα χαρτιά που περιλαμβάνονται στο συγκεκριμένο «σετ». Παρόλα αυτά, υπάρχουν χαρτιά που έχουν και από τις δύο πλευρές χρώματα και σχέδια. Και επίσης βγαίνουν και σε διάφορα μεγέθη. Έχουμε φτιάξει origami από τετράγωνο χαρτάκι τόσο μικρό που να καταλήγουμε με καταρράκτη από την προσπάθεια να εστιάσουμε στις τσακίσεις ...μέχρι τεράστια χαρτιά που μπορούσες να φτιάξεις γερανούς σε φυσικό μέγεθος (καλά..αυτό ήταν ολίγη ελληνική υπερβολή)..

Πώς «λειτουργεί» όμως το origami? Δε θέλει κόπο, θέλει τρόπο!! Παίρνεις το χαρτάκι και το τσακίζεις σε διάφορα σημεία (συχνά η μια τσάκιση πάνω στην άλλη ) και με διάφορους τρόπους χωρίς όμως να το κόψεις πουθενά ή να το κολλήσεις με κόλλα ή σελοτέιπ και καταλήγεις να φτιάχνεις διάφορα σχήματα και μορφές, συνήθως λουλουδιών και ζώων (οι Ιάπωνες όπως έχουμε πει έχουν μια ιδιαίτερη σχέση με τη Φύση και την τιμούν στις τέχνες τους).

Στις μέρες μας υπάρχουν πλέον διάφορες τεχνικές από το να χρησιμοποιείς 2 κομμάτια χαρτί για να βγάλεις μια φόρμα, μέχρι το να κόβεις με ψαλίδι κομμάτια για να το κάνεις ακόμα πιο περίτεχνο...

φαντεζί χαρτί για origami

Πώς ξεκίνησε το origami? Ήκμασε στην Ιαπωνία κυρίως την περίοδο Έντο (1603 - 1867), φυσικά πρώτα στην Αυτοκρατορική Αυλή και τις αριστοκρατικές οικογένειες. Ήταν, και είναι, χόμπι όχι μόνο για παιδιά αλλά και για ενήλικες. Στις αρχές του 20^ου αιώνα έγινε πολύ δημοφιλές σε όλα τα κοινωνικά στρώματα, άλλωστε το μόνο που χρειάζεσαι είναι ένα τετράγωνο κομμάτι χαρτί (δε θα σου πάρει κανείς το κεφάλι αν απλά κάνεις ένα origami από ένα τετράγωνο κομμάτι φύλλου εφημερίδας) και τίποτα άλλο..ίσως εκτός από γερά νεύρα και αφοσίωση. Άλλα υλικά όμως σίγουρα δε χρειάζεσαι.

περίτεχνο χαρτί origami σαν ύφασμα κιμονό!

Ειδικά τα παιδιά όμως στην Ιαπωνία έχουν τα origami σχεδόν στην καθημερινή τους ζωή, ειδικά στο προνήπιο/νήπιο. Πέρα του ότι φτιάχνεις κάτι πολύ όμορφο, με ωραία και εντυπωσιακά χρώματα, σε βοηθάει  να συγκεντρώνεσαι σε ένα σκοπό, να οξύνεις τις ικανότητές σου –θέλει προσπάθεια να πετύχεις τις τσακίσεις σωστά και να μην κάνεις κάτι που ΘΑ θύμιζε μια χελωνίτσα και όχι κάτι που όντως θυμίζει χελωνίτσα! Άσε που είναι πιο «καθαρή» ενασχόληση από το να δίνεις ανεξίτηλους μαρκαδόρους σε ένα 5χρονο με κίνδυνο να φανερώσει τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες στους τοίχους του σπιτιού σου..

Παρόλα αυτά, με τα origami δεν ασχολούνται μόνο τα παιδάκια. Αποτελεί χόμπι και για ενήλικες. Βασικά ούτε χόμπι το λες! Είναι πλέον περασμένο στο DNA των Ιαπώνων. Δεν ξέρω κανέναν που να μη γνωρίζει πώς να κάνει 2-3 φιγούρες.

βιβλιαράκι για τα "βήματα' προς μια μορφή

Για να κάνεις origami πρέπει να έχεις ένα είδος «πατρόν». Υπάρχουν βιβλία εικονογραφημένα που σου δείχνουν βήμα-βήμα –πώς να καταλήγεις από ένα τετράγωνο χαρτάκι σε μια μορφή. Οι περισσότεροι Ιάπωνες όμως θυμούνται «απέξω» -επανάληψη μήτηρ μαθήσεως κλπ- αρκετά σχέδια με Ναυαρχίδα όλων το πολυαγαπημένο tsuru (crane=αγγλικά/ γερανός=ελληνικά, γερανός το πουλί και όχι το ανυψωτικό..). Σε παλαιότερο άρθρο μας με τίτλο 100 γερανοί origami (βλ. http://threewise-monkeys.blogspot.com/2010/12/1000-origami.html) είχαμε αναφερθεί στη συγκινητική ιστορία των 1000 γερανών.

Αν καταφέρατε να διαβάστε μέχρι εδώ τότε όντως θα σας ενδιαφέρουν τα origami οπότε θα σας ενδιαφέρει και η σχετική εκδήλωση που διοργανώνεται στις 8 Ιουνίου 2011 στην πρεσβεία της Ιαπωνίας (11.00-12.30 πρωί & 18.30-20.00 απόγευμα) . Προσοχή χρειάζεται προκράτηση θέσης και από την προσωπική μας εμπειρία είναι πάντα γεμάτη η αίθουσα!

Το σχετικό λινκ για τις πληροφορίες είναι το: http://www.gr.emb-japan.go.jp/portal/gr/culture/june2011.htm

πάλι ο γερανός απο άλλη οπτική!

Και επειδή τα threewisemonkeys έχουν οικολογικές ανησυχίες , θα σας προτείναμε να ψάχνετε ανακυκλωμένα χαρτάκια origami ή απλά να χρησιμοποιείτε παλιά χαρτιά ή εφημερίδες και περιοδικά , ειδικά στο στάδιο του «μαθαίνω» γιατί όσο και να αγαπάμε τα χόμπι, αγαπάμε και το περιβάλλον μας!